Podcast #1 Thảo luận về mục tiêu khai cuộc trong cờ vua

Hôm nay chúng ta hãy nói về khai cuộc.

Mình muốn nêu một số vấn đề như sau: Tại sao khai cuộc lại quan trọng? 2 lý do khiến bạn có thể thua nhanh trong khai cuộc! Cách tiếp cận khai cuộc đúng đắn nhất là gì?

Lần đầu triển khai định dạng này, team mình rất mong nhận được góp ý từ mọi người. Xin nhờ bạn để lại bình luận sau khi nghe để bọn mình biết còn chỗ nào chưa ổn, cố gắng hơn vào kỳ sau nhé.

Bắt đầu thôi nào.

Trong ba giai đoạn của ván cờ (khai cuộc, trung cuộc và tàn cuộc), chỉ có khai cuộc luôn đảm bảo sẽ diễn ra.

Nói cách khác: khai cuộc sẽ luôn góp mặt trong mỗi ván cờ, nhưng không phải ván cờ nào cũng có phần trung cuộc và tàn cuộc. Bạn hoặc đối thủ đã có thể đánh thắng ngay từ trong khai cuộc luôn rồi.

Do đó, với phần lớn kỳ thủ, việc học khai cuộc được ưu tiên hơn so với việc xử lý ở các giai đoạn sau của ván cờ.

Người Đức có một câu ngạn ngữ với hàm ý: “khởi đầu tốt nghĩa là trận đấu đã thành công một nửa”. Nếu đối thủ của bạn chơi hợp lý, bạn sẽ không thể giành chiến thắng trong khai cuộc. Nhưng trớ trêu là: bạn hoàn toàn có thể thua ngay từ giai đoạn này.

Vậy đâu là nguyên nhân?

Có thể là vì bạn đã cố gắng tấn công phủ đầu để bắt hơn quân hoặc chiếu bí thật nhanh.

Đây là những ý tưởng không thực tế và có thể gây hại cho ván cờ của bạn. Khai cuộc chưa phải lúc để nghĩ đến việc bắt hơn quân hoặc tấn công. Vì mới chỉ một hai quân hoặc Chốt đơn lẻ chưa thể gây đủ áp lực cho đối thủ. Cố tấn công chỉ làm các điểm yếu bị phơi bày nhanh hơn. Thay vì vậy, bạn nên cố gắng tích lũy những lợi thế nhỏ để hướng tới việc khai thác chúng trong giai đoạn giữa trận.

Từ tư duy này, phần việc chính trong khai cuộc là phải phát triển các quân cờ và duy trì một cấu trúc Chốt vững chắc. Có được lợi thế về thế trận có lẽ là mục tiêu phù hợp nhất mà bạn nên hướng đến. Nhớ: phải chuẩn bị kĩ càng trước khi lên phương án cho bất kỳ mục tiêu nào cao hơn.

Nguyên nhân thứ hai dẫn đến thua sớm từ khai cuộc, có thể là do bạn đã buông lỏng cảnh giác với các đòn chiến thuật, thủ thuật từ đối phương.

Khai cuộc là giai đoạn tiềm ẩn những nguy cơ khó lường. Có Khả năng là chúng ta bị dẫn dắt vào bẫy khai cuộc.

Nước đi của ta tưởng chừng hợp lý nhưng lại dẫn đến thiệt quân hoặc tệ hơn là bị chiếu bí ngay sau đó. Tại sao lại có hiện tượng này? Đơn giản là bạn không nghĩ rằng mình sẽ phạm phải sai lầm ngớ ngẩn khi mới chỉ đi có 6 7 hoặc 10 nước cờ, nên đã không thật sự dành thời gian suy nghĩ các nước đi dự phòng.

Bạn mong đợi ván cờ sẽ chỉ thực sự diễn ra sau đó. Bạn tự nhủ: “những bước đi cờ đầu tiên mới là sự chuẩn bị mà thôi! Và sự xao nhãng này có khi phải trả giá đắt.” Một số kiện tướng nổi tiếng cũng từng thua chóng vánh trong khai cuộc.

Cái tên nổi bật nhất mà bạn có thể lấy làm gương là nhà cựu vô địch thế giới: Anatoly Karpov. Đẳng cấp và sức mạnh đã được khẳng định, nhưng vào năm 1993, Karpov đã để mắc phải sai lầm khai cuộc và chịu thua chóng vánh chỉ sau 12 nước!!! Nên là bạn hãy cẩn trọng.

Đừng vội vàng thực hiện những đợt tấn công non nớt, dễ bị hóa giải.

Cách tiếp cận khai cuộc hợp lý nhất là: Hãy chuyên tâm phát triển quân.

Bạn biết không, ngay cả nước Nhập thành cũng là một cách để củng cố vị trí quân cờ bên phe ta.

Còn nữa: hãy cố gắng đọc ý đồ những nước đi lạ từ đối phương để không phạm sai lầm – thực hiện nước đi hồi đáp theo quán tính.

Ở Blog cờ vua, mình đã có các bài viết về các nguyên tắc khai cuộc, có cả dẫn chứng minh họa ván cờ thực. Mình tạm dừng bài nói ở đây. Các số podcast sắp tới, chúng ta sẽ lại nói nhiều hơn về từng khía cạnh của khai cuộc, như: thiên hướng tiếp cận của bên Đen và Trắng; trung tâm; sự phát triển quân; tác động của nhập thành; gambit; hệ thống khai cuộc thông thường và bất thường và còn nói thêm về bẫy khai cuộc nữa.

Chúc bạn xây dựng được một hệ thống khai cuộc vững vàng, và luôn giữ được niềm vui khi chơi cờ. Một lần nữa, chúng mình sẽ rất vui nếu nhận được bình luận từ bạn. Tạm biệt và hẹn gặp lại.