Các phòng thủ thường gặp trong khai cuộc nửa thoáng

Phòng thủ Sicilian

Đây là dạng phòng thủ chống lại 1.e4 bằng nước đi 1…c5. Phòng thủ Sicilian là dạng phòng thủ phổ biến nhất trong phân nhánh khai cuộc nửa thoáng, thậm chí còn được sử dụng nhiều hơn cả 1…e5 (căn cứ theo Mega Database 2015 – có bổ sung của tác giả).

. Ý tưởng chủ đạo của phòng thủ này là chờ cơ hội thích hợp để tấn công trung tâm, thay vì chiếm lĩnh trung tâm. Chúng ta sẽ bàn đến đặc thù của phòng thủ này ở các chuyên đề sâu hơn. Sau đây là một ví dụ theo biến con rồng (Dragon Variation) của phòng thủ Sicilian:

Thế cờ cân bằng. Đen có rất nhiều phương án để tiếp tục. Đen có thể chơi 8…Qa5, để gây gián đoạn sự phát triển của Trắng, 8…d6 hoặc 8…e6 để tiếp tục phát triển quân, thậm chí 8…Nxd4; 8…Ne5, 8…Ng4 để bắt đầu kế hoạch tấn công. Tuy Đen chơi phòng thủ nhưng thế cờ lại không hề bị động. Sẽ là một trận chiến kéo dài và khó lường cho bên Trắng…

Phòng thủ Pháp

Đây là dạng phòng thủ chống lại 1.e4 bằng nước đi 1…e6.

Phòng thủ Caro-Kann

Đây là dạng phòng thủ chống lại 1.e4 bằng nước đi 1…c6. Ưu điểm của phòng thủ này so với phòng thủ Pháp là Đen có thể đưa được Tượng ô màu sáng ra ngoài từ sớm. Trong giai đoạn đầu, có cảm giác bên Đen sẽ bị ép cờ, tuy nhiên nếu chơi chính xác Đen vẫn ồn, thậm chí còn tạo được thế trận tốt nhờ quân năng động. Bên dưới là một ví dụ tiêu biểu cho phòng thủ Caro-kann, biến tiến chốt

(Advance Variation)

:

Người chơi phòng thủ Caro-Kann cần nắm vững kế hoạch của phòng thủ này để tránh lâm vào tình huống bị động. Đây là phòng thủ phần nhiều thiên về chiến lược.

Phòng thủ Scandinavian

Phòng thủ chống lại 1.e4 bằng nước đi độc đáo 1…c5. Đen lập tức phản công ở trung tâm ngay từ nước đi đầu tiên. Sau nước 2.exd5 Đen có 2 lựa chọn chủ yếu là 2…Qxd5 hoặc 2…Nf6. Sau đây là một diễn biến theo hướng 2…Qxd5:

Ý đồ của Đen là chủ động tạo ra tình huống cặp chốt c6-e6 chiến đấu chống lại chốt d4 đơn độc của Trắng. Tương tự phòng thủ Caro-Kann, Phòng thủ Scandinavian khắc phục được điểm yếu Tượng ô màu sáng của Đen. Thế trận của Đen rất năng động. Điểm yếu lớn nhất của hệ thống này là Đen đã bị bỏ lại trong cuộc đua phát triển quân nên cần phải chơi chính xác ở những nước tiếp theo. Dù vậy, đây là cách tiếp cận trận đấu đầy năng lượng và rất thú vị!

Phòng thủ Pirc

Đây là dạng phòng thủ chống lại 1.e4 bằng nước đi 1…d6, với sơ đồ phát triển quân tiếp theo là 2…Nf6 và 3…g6. Sơ đồ phòng thủ này phần nào thôi thúc Trắng xây dựng trung tâm nhìn có vẻ rất mạnh với e4, d4, thậm chí đôi khi là cả f4. Ý tưởng chủ đạo của phòng thủ Pirc cũng tương đồng  với các phòng thủ siêu hiện đại

(Hyper Modern Defence)

như phòng thủ Sicilian, phòng thủ Alekhine: nhường trung tâm cho Trắng, sau đó tấn công trở lại trung tâm từ bên cánh.

Sau đây là trích đoạn ván đấu của Fischer và Viktor Korchnoi năm 1962

Ở phòng thủ này, Đen sẽ rơi vào cảnh bị động nếu không có ý tưởng phản công rõ ràng ngay từ đầu. Dù vậy, đây vẫn là một phòng thủ rất đáng thử nghiệm. Kỳ thủ khi chơi phòng thủ này sẽ hiểu rõ hơn về các phòng thủ siêu hiện đại khác.

Phòng thủ Alekhine

Đúng như tên gọi, đây là phòng thủ được phát kiển bởi nhà vô địch cờ vua lỗi lạc – Alexander Alekhine. Đây là phòng thủ chống lại 1.e4 bằng nước đi 1…Nf6 – mời gọi đối thủ tiếp tục với 2.e5, rồi d4, c4. Mã cánh Vua của Đen sẽ được chuyển sang cánh Hậu. Mục tiêu của Đen là khiêu khích Trắng dâng chốt, sau đó phản công trở lại.

Một ván cờ với kỳ thủ cầm Đen sử dụng phòng thủ Alekhine có thể có diễn tiến như sau:

Đen có thế trận năng động, với hầu như không điểm yếu. Nếu được tập luyện nhuần nhuyễn, đây sẽ là một vũ khí rất lợi hại để đối đầu với 1.e4!