Một lần nọ, trong giải đấu A2 ở tp.Hồ Chí Minh, mình quên không ghi biên bản ở một nước đi, bèn mượn biên bản của đối thủ để đối soát. Đối thủ của mình trong ván cờ ấy là một kỳ thủ đặc biệt. Một cách không may mắn, anh bị khiếm khuyết chức năng vận động đôi chân, phải ngồi xe lăn để đi thi đấu. Mình đã rất ngạc nhiên khi nhận lấy tờ biên bản. Các nước đi được ghi lại bằng ký tự tiếng Anh. Mình thì lúc ấy dùng ký tự tiếng Việt thôi, nên khá ngạc nhiên, bèn hỏi anh ấy sao lại phải như vậy.
Câu trả lời đầy chí khí này hoàn toàn thuyết phục mình. Kể từ đó, mình chuyển dần sang ghi biên bản ván cờ bằng ký hiệu tiếng Anh, kể cả trong những giải đấu nghiêm túc lẫn những ván cờ tập luyện bình thường.
Nói thêm một tí, nếu bạn muốn phát triển hơn nữa kỹ năng chơi cờ thì sớm muộn gì cũng sẽ phải đọc sách cờ bằng tiếng nước ngoài (phổ biến nhất là tiếng Anh) vì ở Việt Nam, tài liệu hay về cờ vua không nhiều và cũng không thường được xuất bản một cách chính thức. Bạn biết không, ngay cả kỳ thủ số một Việt Nam: Lê Quang Liêm cũng biên soạn và xuất bản khóa học cờ vua bằng Anh ngữ (chứ không phải tiếng Việt đâu nha).
Việc luyện tập ghi biên bản bằng tiếng Anh cũng sẽ tạo ra tâm lý thoải mái khi sử dụng ngôn ngữ này, Nó tiến triển rất tự nhiên, giống như gieo hạt và hạt nảy mầm vậy. Lúc đầu, bạn chỉ ghi những ký tự rồi sau đó là dần đọc được những tài liệu cờ ngăn ngắn, rồi sách khai cuộc… Ngay từ đầu, chúng ta đã có một động lực, mục tiêu để học ngoại ngữ vậy là quá tốt rồi, có phải không?
Chỉ khác tiếng Việt đôi chút, tiếng Anh sẽ ký hiệu các quân cờ lần lượt là K (King – Vua), Q (Queen – Hậu), R (Rook – Xe), N (Knight – Mã), B (Bishop – Tượng). Chốt là pawn (không ghi ký hiệu).
- Tham khảo: Biên bản ván cờ và cách ghi chép nước đi
Bên dưới là một ván cờ của học trò mình ở giải cờ vua trẻ toàn quốc 2018, với lần lượt các phiên bản ký hiệu tượng hình (thường sử dụng trên web), ký hiệu tiếng Việt và ký hiệu tiếng Anh.
Bạn đã từng thử ký hiệu ván cờ của mình bằng tiếng Anh chưa? Hãy thử qua xem sao, nhé. 🙂
Bây giờ, việc ghi biên bản đã dễ dàng hơn rất nhiều. Hồi trước, giới chơi cờ sử dụng Descriptive notation, chỉ việc đọc hiểu thôi đã là một vấn đề.