Tất tần tật về Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp

Chốt chuẩn bị phong cấp: là Chốt đã tiến xuống đến hàng kế cuối: hàng 7 đối với bên Trắng hoặc hàng 2 đối với bên Đen. Nếu không bị cản trở thì sẽ được phong cấp ngay ở nước đi kế tiếp.

Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp là một kĩ thuật cờ tàn thiết yếu với bất kì người chơi cờ nào. Hãy tưởng tượng, trong thế cờ có thể thắng dễ, sẽ thật tai họa nếu bạn phạm sai lầm, để đối thủ phong cấp rồi rồi bị hòa luôn. Công sức cả ván cờ dài đằng đẵng bỗng dưng đổ sông đổ bể.

Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách sử dụng Vua + Hậu chống Vua + Chốt chuẩn bị phong cấp. Vì 2 bên dĩ nhiên đều phải còn Vua rồi, nên về sau mình sẽ viết gọn là Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp thôi heng.

Bắt đầu thôi nào!

Trường hợp dễ dàng nhất: Vua đối phương không theo kịp Chốt

Ví dụ 1: Lượt Trắng đi.

Tình huống là Chốt Trắng đã sẵn ở hàng 7 rồi. Tuy vậy, Vua Trắng – thay vì cùng xuất hiện song hành để bảo vệ ô phong cấp – thì lại không theo kịp nhịp độ của Chốt.

Hậu chống chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Mã và các cột trung tâm

Nguyên tắc chung

Giờ ta sẽ khảo sát các trường hợp mà Vua đối phương theo sát để yểm trợ cho Chốt phong cấp. Nguyên tắc sử dụng Vua + Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở các cột b, d, e, g khá tương đồng. Bên mạnh hơn dễ dàng thắng, bất kể vị trí các quân có ra sao.

Các bước thì dài dòng vậy thôi, chứ trên ví dụ thực tế bàn cờ thì sẽ rất dễ dàng.

Ví dụ 2: Lượt Đen đi

Ví dụ 3: Lượt Đen đi

Ví dụ 4: Lượt Đen đi

Hậu Chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Mã.

Hậu Chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Xe và cột Tượng

Nhiều người thường quả quyết rằng nếu bên có Chốt chuẩn bị phong cấp là Chốt cột Tượng hoặc Chốt cột Xe thì cờ sẽ hòa, do bên yếu sẽ có cách phòng thủ đặc biệt. Điều này không hoàn toàn đúng. Lỡ chẳng may phải đối phó với kiểu cờ này, bạn phải bình tĩnh xem tình hình nhé.

Với thế cờ Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở Cột Xe và cột Tượng, Bên có Hậu sẽ chiến thắng, nếu Vua ở đủ gần.

Khái niệm “đủ gần” đối với việc chống Chốt cột Tượng và Chốt cột Xe lại khác nhau đôi chút.

Thế nào là đủ gần?

Đối với chốt cột Tượng: giả định như hình bên dưới: Vua Trắng đã đứng sẵn ở g7 để hỗ trợ cho Chốt của mình. Bên Đen chỉ có thể thắng được nếu Vua Đen đã tiến vào được khu vực được đánh dấu.

Đối với Chốt cột TượngĐối với Chốt cột Xe

Giả định như hình bên dưới: Vua Trắng đã đứng sẵn ở g7 để hỗ trợ cho Chốt của mình. Bên Đen chỉ có thể thắng được nếu Vua Đen đã tiến vào được khu vực được đánh dấu.

Đối với việc chống Chốt cột Xe phong cấp, bên đang ưu thế phải đưa Vua vào khu vực tương tự, nhưng rộng hơn một ô:

Điểm chung của 2 khu vực mà bên mạnh hơn cần phải đưa Vua tới sẵn là khu vực góc tư bàn cờ – nơi có Chốt chuẩn bị phong cấp. Đối với chốt cột Tượng, ta phải trừ thêm ô ngoài cùng. Hơi phức tạp heng. Nhưng ghi nhớ này không thừa đâu. Bạn sẽ còn gặp lại “khu vực góc tư bàn cờ” trong bài hướng dẫn chiếu bí bằng hai Tượng của Blog cờ Vua

Trong 2 hình ảnh minh họa ở trên, Vua bên Đen đều nằm ngoài khu vực góc tư bàn cờ nên không thể chiến thắng, do bên yếu thế hơn sẽ có cách phòng thủ đặc biệt để đưa về cờ hòa. Ta sẽ xem xét từng trường hợp ở bên dưới.

Ví dụ 5: Cách phòng thủ của bên yếu với Chốt cột Tượng

Quay lại Với thế cờ Hình 1 ở trên. Trắng sẽ thủ hòa thành công, do Vua Đen đã ở ngoài khu vực chiến thắng. Tuy vậy, bên Đen sẽ thử dùng phương án đã biết để tìm cách đưa Vua áp sát.

Ví dụ 6: Cách phòng thủ của bên yếu với Chốt cột Xe

Ta cũng dùng hình cờ 2 để minh họa luôn. Trắng sẽ thủ hòa thành công, do Vua Đen đã ở ngoài khu vực chiến thắng.

Nguyên tắc chung để chiến thắng, khi Vua đã đủ gần

Ở các thế cờ Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp nói chung, mấu chốt là bên mạnh sẽ tìm cách ngăn cản đối phương phong Hậu trong khi Vua mình tìm thời điểm thích hợp để dần dần áp sát. Tuy nhiên, nếu phải chống Chốt cột Tượng và Chốt cột Xe –  Nếu điều kiện Vua ở đủ gần đã đạt được, bên có Hậu sẽ thắng bằng cách cho phép bên kia phong cấp luôn, nhưng sẽ chiếu bí ở một hoặc vài nước đi tiếp theo.

Ví dụ 7: Hậu Chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Xe (điều kiện: Vua ở đủ gần)

Ví dụ 8: Hậu Chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Tượng (điều kiện: Vua ở đủ gần)

Mẹo ghi nhớ “Vua ở đủ gần” cho từng trường hợp

Việc xác định vùng chiến thắng Vua mình cần phải vào có khác biệt đôi chút với Chốt cột Xe và Chốt cột Tượng. 2 cái này lại rất dễ lầm lẫn, dễ mất điểm đáng tiếc. Vậy nên, mình viết đoạn thơ ngắn này, để bạn có thể ghi nhớ dễ dàng:

Dễ hiểu mà heng? Nơi đường hẹp nghĩa là cột Xe (cột biên). Khung vuông đẹp là góc tư bàn cờ vuông vức.
Chúc bạn thành công! 🙂

Bonus: Một ngoại lệ đặc biệt cho Hậu chống Chốt cột biên – Vua bên mạnh ở xa nhưng vẫn thắng

Đó là khi Hậu bên mạnh đứng trên cột Mã, cạnh bên cột dự định phong cấp của Chốt bên yếu. Vua bên mạnh có thể xuất phát từ 2 cột cạnh bên Hậu, đều có thể dễ dàng chiến thắng. Xem ví dụ sau đây.

Rất cảm ơn bạn đọc Phi Cường đã góp ý cho mình bằng một hình cờ tương tự, để từ đó mình có cơ hội khái quá thành trường hợp ngoại lệ bổ sung cho bài viết này!

Tổng kết

Nên tiến hành thế nào?

Nguyên tắc chung: Liên tục chiếu tách Vua + tấn công Chốt đối phương. Khi Vua đối phương tự cản đường Chốt phong cấp, ta tiến Vua đến gần hỗ trợ.

Bên có Vua + Hậu có luôn thắng bên có Vua + Chốt chuẩn bị phong cấp không?

1. Bên có Vua + Hậu sẽ luôn thắng khi Vua bên kia không theo kịp để hỗ trợ Chốt.

2. Bên có Vua + Hậu sẽ luôn thắng, khi Chốt chuẩn bị phong cấp ở các cột trung tâm hoặc Cột Mã. Đối với Chốt cột Xe và Chốt cột Tượng thì còn tùy thuộc vào vị trí Vua bên mạnh hơn.

Với thế cờ Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Xe, Vị trí Vua bên mạnh hơn phải như thế nào để thắng?

Vua bên mạnh hơn phải đứng sẵn trong vùng góc 4 bàn cờ - nơi có sự hiện diện của Chốt đối phương. (Ở hình minh họa này: bên có Hậu sẽ KHÔNG THỂ thắng, do Vua vẫn chưa vào được vùng đánh dấu.)

Với thế cờ Hậu chống Chốt chuẩn bị phong cấp ở cột Tượng, Vị trí Vua bên mạnh hơn phải như thế nào để thắng?

Vua bên mạnh hơn phải đứng sẵn trong vùng góc tư bàn cờ - nơi có sự hiện diện của Chốt đối phương. Trừ ra ô ngoài cùng của vùng góc tư. (Ở hình minh họa này: bên có Hậu sẽ KHÔNG THỂ thắng, do Vua vẫn chưa vào được vùng đánh dấu.)